Skąd podział wykształcenia?
Projekty aktywizacyjne finansowane ze środków Unii Europejskiej mają służyć poprawie aktywności zawodowej na rynku pracy dla uczestników, którzy do nich przystępują. Dość często pojawia się kontrowersja, co do wymaganego wykształcenia w tych projektach. Z reguły projekty aktywizacyjne są skierowane do osób, które mają małe doświadczenie zawodowe i utrudniony dostęp do edukacji, a co za tym idzie – ich edukacja kończy się na szkole zawodowej lub szkole średniej. Tym właśnie osobom z założenia mają służyć szkolenia i wsparcie profesjonalistów oferowane w ramach projektów. Kontrowersja pojawia się, gdy do projektu chcą przystąpić osoby, które nie radzą sobie na rynku pracy, a posiadają wykształcenie (wyższe lub przynajmniej policealne) nieadekwatne do predyspozycji i faktycznych umiejętności. Te osoby także chciałyby zdobyć nowe umiejętności ale w tych projektach nie mogą. Niniejszy wpis ma wyjaśnić dlaczego projekty koncentrują się na wykształceniu poniżej policealnego i jakie perspektywy rozwoju mają osoby w wykształceniem powyżej średniego.
Różnice pomiędzy projektami dla osób powyżej 30 roku życia, a projektami dla osób w wieku 18-29 lat
PROJEKTY DO 30 roku życia -> wymagania co do wykształcenia są określone dla każdego projektu finansowanego ze środków EFS. W projektach dla osób pomiędzy 18 a 29 rokiem życia, dopuszczalna jest kwalifikacja osób z różnym wykształceniem, w tym z wyższym i policealnym, ale też projekty określają ile osób może być zakwalifikowanych z wykształceniem do poziomu ISCED 3, a ile z wykształceniem powyżej ISCED 3. Wynika to też z tego, że osoby młode, niekiedy często zaraz po szkole / studiach nie mają wymaganego doświadczenia zawodowego i udział w projekcie ma im umożliwić zdobycie nowych umiejętności zawodowych i wesprzeć w poszukiwaniu zatrudnienia.
PROJEKTY POWYŻEJ 30 roku życia -> zwłaszcza te aktywizacyjne koncentrują się osobach o różnym statusie na rynku pracy, ale w większości z nich wymagane jest tylko wykształcenie maksymalnie do ICSED 3. Co to oznacza? Oznacza to, że wsparcie w ramach danego projektu mogą uzyskać osoby, które nie miały możliwości uczestniczyć w kształceniu po szkole średniej / ponadgimnazjalnej. Z założenia, osoby po 30 roku życia posiadają już pewne doświadczenie zawodowe i mają określone predyspozycje, a projekt unijny ma pomóc w rozwoju tych predyspozycji i zdobyte nowe kwalifikacje mają znaleźć przełożenie w aktywności na rynku pracy.
Czym jest więc ISCED?
Aby ujednolicić system i poziomy kształcenia na poziomie międzynarodowym, powstała klasyfikacja wykształcenia zgodna z Międzynarodową Standardową Klasyfikacją Kształcenia, tzw. ISCED. Klasyfikacja ta uwzględnia 8 poziomów, wg których podzielone są szkoły ze względu na obowiązek stopień kształcenia.
Kwalifikacje wykształcenia do poziomu ISCED
ISCED 1 – wykształcenie podstawowe, czyli przekazanie uczniom podstawowych umiejętności w zakresie czytania, pisania i matematyki oraz wyrobienie postawy do uczenia się i rozumienia kluczowych obszarów wiedzy, rozwoju społecznego i osobistego.
ISCED 2 – wykształcenie gimnazjalne – służy rozwojowi umiejętności nabytych na poziomie podstawowym. Wg reformy edukacji z 2017r. system nauki w gimnazjach został zniesiony i przywrócony system nauczania 8 klasowy. Z założenia edukacja w gimnazjum miała służyć ukierunkowaniu na konkretne przedmioty.
ISCED 3 – wykształcenie ponadgimnazjalne – czyli nauka uzupełniająca wykształcenie średnie zaraz po ukończeniu gimnazjum. Wykształcenie ponadgimnazjalne posiadają osoby, które ukończyły szkołę: zawodową (a po 2017r. szkołę branżową I stopnia), liceum, technikum, liceum uzupełniające, technikum uzupełniające, liceum profilowane, szkołę branżową II stopnia. Nauka w szkole „średniej” ma za zadanie przygotowanie uczniów do podjęcia nauki na studiach wyższych lub umożliwić im nabycie umiejętności zawodowych, niezbędnych do podjęcia pracy.
ISCED 4 – wykształcenie policealne – szkoły policealne mają za zadnie umożliwić zdobycie wiedzy i umiejętności oraz kompetencji na poziomie niższym niż studia wyższe. Programy w tych szkołach są opracowane tak, aby umożliwić osobom, które mają już ukończony poziom ISCED 3, zdobycie kwalifikacji niezbędnych do podjęcia pracy. Programy nauczania na tym poziomie przygotowują do bezpośredniego wejścia na rynek pracy. Dlatego też, w kwalifikacji do większości projektów aktywizacyjnych to wykształcenie nie jest zaliczane.
Szkoły policealne trwają od 1 roku do maksymalnie 2,5 lat. Słuchacze tych szkół mają możliwość przystąpienia do egzaminu zawodowego i uzyskać tytuł technika w danym zawodzie.
Są też przy szkołach policealnych prowadzone kierunki jednoroczne, które są realizowane na podstawie autorskich programów nauczania, a ukończenie tej szkoły nie kończy się uzyskaniem żadnego tytułu zawodowego ani słuchacze nie otrzymują świadectw ukończenia szkoły, a jedynie certyfikaty.
ISCED 5 – studia krótkiego cyklu – zapewniają studentom możliwość zdobycia profesjonalnej wiedzy, umiejętności i kompetencji. Do nauczania w tym systemie zaliczyć należy – Nauczycielskie Kolegium Językowe oraz Kolegium Pracowników Służb Społecznych, które podlegają MPiPS.
ISCED 6 – studia licencjackie lub inżynierskie – prowadzą do uzyskania dyplomu pierwszego stopnia.
ISCED 7 – studia magisterskie lub ich odpowiedniki – prowadzą do uzyskania dyplomu II stopnia.
ISCED 8 – studia doktoranckie lub ich odpowiedniki – prowadzą do uzyskania wysokiego stopnia naukowego.
Alternatywy dla osób, które mają wykształcenie wyższe od ICSED 3, czyli wykształcenie policealne i średnie
Jeśli więc, posiadasz wykształcenie wyższe lub policealne, ale nie potrafisz znaleźć dla siebie miejsca na rynku pracy, potrzebujesz szkoleń, a fundusze CI nie pozwalają zrobić nic, czego potrzebujesz – możesz skorzystać ze szkoleń oferowanych w ramach innych działań, np. poszukać projektów, które realizują szkolenia podnoszące tylko kwalifikacje ( działanie 11.3 ) , a jeśli pracujesz może skorzystać z działań 11.4.